İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya: “Gönüllü Geri Dönüş İşlemlerinde Randevu Sistemi Devreye Alındı, Sınır Kapılarında 7/24 Çalışma Esasına Geçildi”
25.12.2024
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 8 Aralık’tan sonra gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüş yapan Suriyeli sayısının 25 bini geçtiğini belirtirken, sınır kapılarında 7/24 çalışma esasına geçildiğini ve gönüllü geri dönüşlerle ilgili randevu sisteminin devreye alındığını bildirdi. Bakan Yelikaya, geri dönüş hazırlığı yapması için her aileden bir kişiye, 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında 3 giriş-çıkış hakkı tanınacağını açıkladı.
Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'na konuk olan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşler ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Göç Politikamız Hep İnsani ve Vicdani Oldu
Bakan Ali Yerlikaya, göç politikasında; insani ve vicdani olmayı, medeniyet değerlerine bağlı kalmayı, ulusal ve uluslararası hukuka riayet etmeyi önceliklendirdiklerini anlattı.
Türkiye’de yasal kalış hakkı olan yabancı sayısına ilişkin bilgi veren Bakan Yerlikaya, “4 milyon 164 bin 472 Türkiye’de yasal kalış hakkı olan yabancıların sayısı. Bunun 2 milyon 920 bin 119’u geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. 1 milyon 47 bin 921’i ikamet izinli yabancılar. 196 bin 432’si uluslararası koruma altındakiler.” dedi.
Tek Tek Evlere Gidilerek Adres Tahkikatları Yapıldı
Türkiye’de yasal kalış hakkı olan yabancıların adres tahkikatlarının tek tek evlerine gidilerek yapıldığını aktaran ve geçici koruma altında bulunan 2 milyon 920 bin 119 Suriyelinin illere göre dağılımını açıklayan Bakan Yerlikaya, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin demografik bilgilerini titizlikle tuttuklarını dile getirerek, şunları söyledi: “2 milyon 920 bin Suriyelinin yüzde 61’i Halepli, bunun sayısı 1 milyon 239 bin. İkinci sırada İdlib geliyor, 187 bin, yüzde 9’un biraz üzerinde. Deyrizor 106 bin, yüzde 5,22 civarında. Hama 102 bin, yüzde 5 civarında. Haseke yüzde 4,74. Şam yüzde 4,30 diye sıralanıyor. Türkiye’de doğan ve yaşayan yaklaşık 875 bin Suriyeli çocuk var, gidenler hariç. 2 milyon 920 binin yüzde 30’u Türkiye'de doğan çocuklar. Bunların hepsini biliyoruz ve dönüşler de bu istikamette oluyor.”
Türkiye’deki Suriyelilerin eğitim durumuyla ilgili de bilgi veren Bakan Ali Yerlikaya, 2 milyon 920 bin Suriyelinin 819 bin 265’inin ana sınıfında, ilkokulda, ortaokulda ve lisede eğitim gördüğünü ve okullaşma oranının yüzde 76,5 olduğunu belirtti. 60 bin 750 Suriyelinin de üniversite eğitiminin devam ettiğini kaydeden Bakan Yerlikaya, “Mezun olanlar da 17 bin 379. Ön lisanstan 5 bin 806 mezun, lisanstan 9 bin 223, yüksek lisans 2 bin 196, doktoradan 154 olduğunu tespit ettik. Suriye’de şu anda geçici hükümet kurulma çalışmaları içerisinde. Yeni göreve gelen kabine üyelerinden bazılarının bu mezunlardan olduğunu görmek sevindirici. Kamu bürokrasisinde görev alacaklar içerisinde de Türkiye’den mezun olanlardan önemli kişilerin olabileceğini değerlendiriyoruz.” diye konuştu.
2017’den İtibaren 763 Bin 443 Suriyeli Gönüllü Geri Dönüş Yaptı
Bakan Yerlikaya, 2017’den itibaren 763 bin 443 Suriyelinin gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüş yaptığını vurguladı. Bakan Yerlikaya, aylık ortalama gönüllü geri dönüş sayısının 2024 yılında 12 bin 313’e yükseldiğini ifade etti.
8 Aralık Sonrası Gönüllü Geri Dönüş Yapanların Sayısı 25 Bini Geçti
Bakan Yerlikaya, 25 Kasım-8 Aralık 2024 tarihleri arasında gönüllü geri dönüş yapan aile sayısının 572, kişi sayısının 3 bin 433 olduğunu söyledi. 9 Aralık’tan sonra ise gönüllü geri dönüş yapan aile sayısının 4 bin 136, kişi sayısının 23 bin 440 olduğunu aktaran Bakan Yerlikaya, “Dünü de ekleyince 15 gün oluyor o zaman rakam 25 bini de aşıyor. 8 Aralık öncesi ve sonrasını kıyasladığımız zaman gönüllü geri dönüş yapanların sayısının yaklaşım 7 kat arttığını görüyoruz. 25 Kasım-8 Aralık arası gönüllü geri dönüş yapan sayısı günlük ortalama 245’ti, şu anda 1674 kişi yani 295 aileye ulaşmış vaziyetteyiz.” dedi.
Gönüllü Geri Dönüş Yapanların 11 Bin 393’ü Halepli
Gönüllü geri dönüş süreçlerinin tamamının kayıt altında olduğunu aktaran Bakan Ali Yerlikaya, gönüllü geri dönüşlerin Hatay Cilvegözü, Yayladağı ve Zeytindalı, Gaziantep Karkamış, Kilis Öncüpınar, Şanlıurfa Akçakale Sınır Kapılarından yapıldığını belirtti.
Gönüllü geri dönüşlerin yapıldığı iller ile Suriye’de gidilen illere ilişkin bilgi aktaran Bakan Yerlikaya, “Birinci sırada Gaziantep var. Gaziantep’ten gidenler 3 bin 378. Yine gönüllü geri dönüşlerin 3 bin 206’sı Hatay’dan, 2 bin 438’i İstanbul’dan, 1746’sı Mersin’den. Gelenlerin yüzde 60’ı Halepli olunca doğal olarak gidenlerin de şu ana kadar 11 bin 393’ü, hemen hemen yarıya yakını Halepli. Halep’i İdlip, Lazkiye, Şam ve Hama takip ediyor.” ifadelerini kullandı.
4 Bin 136 Suriyeli Aile Ülkesine Gönüllü Geri Dönüş Yaptı
Ülkelerine son iki haftada gönüllü geri dönüş yapan Suriyelilerin yaş, cinsiyet gibi demografik bilgilerini paylaşan Bakan Yerlikaya, şunları kaydetti: “16 bin 554 kişiden oluşan 4 bin 136 aile gönüllü geri dönüş yaptı. Tek birey olarak giden var, onların sayısı da 6 bin 926. Gönüllü geri dönüş yapanların 9 bin 55’i 0-12 yaş aralığında, 1707’si 13-18 yaş aralığında, 12 bin 360’ı 19-65 yaş aralığında, 318’i ise 65 yaş üstü olduğunu görüyoruz. Yine gönüllü geri dönüş yapanların 7 bin 695’inin erkek, 4 bin 983’ünün kadın, 10 bin 762’sinin de çocuk olduğunu görüyoruz.”
Sınır Kapılarında 7/24 Çalışma Esasına Geçildi, Kapasite 19 Bine Çıkarıldı
İçişleri Bakanı Yerlikaya, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşlerin bekletilmeksizin yürütülmesi amacıyla sınır kapılarında 7/24 çalışma esasına geçildiğini ve günlük işlem kapasitesinin 3 bin 20’den 19 bine çıkarıldığını kaydetti. Bakan Yerlikaya, “Sınır kapılarında aksaksız ve sıkıntı olmaksızın çalışmalar sürüyor. Ekranlarda her gün geri dönen Suriyelilerin hem heyecanları hem de orada verilen hizmetleri çok detaylı bir şekilde kamuoyuna yansıtılıyor.” dedi.
Merkezi Randevu Sistemini Oluşturduk
Gönüllü geri dönüşlerle ilgili merkezi randevu sisteminin devreye alındığına dikkat çeken Bakan Yerlikaya, gönüllü geri dönüş yapmak isteyen Suriyelilerin, Göç İdaresi Başkanlığı’nın randevu.goc.gov.tr sayfası üzerinden İl Göç İderesi Müdürlüğüne başvuruda bulunabileceğini belirtti. Bakan Yerlikaya, “81 ilde Suriyeli biri kendi ülkesine dönmek istiyorsa, bulunduğu yerden web sayfamızdan randevu alabilir. Randevuyu da aynı gün veriyoruz. Yani hiç yorulmadan randevusunu alabilir.” şeklinde konuştu.
Bakan Yerlikaya, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşlerin aşamalarını şöyle anlattı: “Randevusunu alıp geldiği zaman ilk olarak parmak izi doğrulamasını yapıyoruz. UYAP’ta bir arama kaydı ya da yakalama kararı var mı diye bakıyoruz. Daha sonra çıkış yapacağı sınır kapısının bulunduğu şehrimize seyahat edebilmesi için 15 gün geçerli Yol İzin Belgesi düzenleniyor. Yine kendi el yazılarıyla Gönüllü Geri Dönüş Formu dolduruluyor. Bütün bunları yaparken de biz 'üçüncü göz' diyoruz, Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (BMMYK) temsilcisi, o yoksa Kızılay, eğer o yoksa İl İnsan Hakları Kurulundan bir temsilci de gönüllü geri dönüş yapan kişiyi mülakata alıyor. 'Gerçekten gönüllü mü gidiyorsun', yapmak istediğimiz şey bu, bunu orada netleştiriyoruz. Bütün bunlar tamamlandıktan sonra, 15 gün içerisinde artık kendinin belirlediği kapıya gidiyor. Kapıya gittiği zaman da gümrük kontrolleri yapılıyor. Gümrük kontrollerinin nihayetinde polis noktasına geliyor, polis noktasında geçici kimlik kartını teslim ediyor ve artık karşıya geçiyor.”
Bakan Yerlikaya, Suriyelilerin ülkelerine geri dönüşü esnasında, sınır kapılarında da parmak izi doğrulaması yapıldığını ve gerçekten başvuru yapan kişinin gidip gitmediğini bu yöntemle tespit ederek geçişine müsaade edildiğini aktardı.
Süreci Kolaylaştırmak İçin Eşyalar ve Araçlarla İlgili Adımlar Atıldı
Suriyelilerin ülkelerine giderken yanlarında ne götürebileceğine, Türkiye'de satın aldıkları eşyalarını ve benzeri şeyleri nasıl taşıyacaklarına ilişkin bilgiler veren Bakan Yerlikaya, “Dedik ki, 'bu insanlar evlerinde ne varsa hepsini oraya götürsünler.' Çünkü orada imkan yok. Daha ileriye gittik. Şimdi A ilinden gönüllü dönüş yapan bir Suriyeli, eşyalarını araca yükledikten sonra bunların kayıtlarıyla beraber tamamını o araçla Suriye’nin içinde hangi il, ilçedeyse evinin önüne kadar götürebilecek. Bu, süreci kolaylaştırmaya yönelik bir adım.” dedi.
Bakan Yerlikaya, bu adımın sadece ev eşyalarıyla ilgili olmadığını da belirterek, şunları kaydetti:
“Onun yanında eğer iş yeri, dükkanı onlar varsa oradaki eşyalarını da götürebilecekler. Bunun haricinde araçları var, 200 binin biraz üzerinde. Bu araçlarla ilgili de yine Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bir yazısı oldu. Burada noterden aracın kaydını düşürüp ki daha sonra üzerine vergi tahakkuku devam olmasın, gelmesin diye. Bu araçları da oraya götürebilsinler. Çünkü orada bunlar da ihtiyaç. Böyle bir şeyleri yok. Buradan giderken kaydı düşürüyor, 'Ben artık bu aracı sadece orada kullanacağım’ diyor. O aracı da karşı tarafa giderken götürmesine de imkan tanıdık.”
“Onun yanında eğer iş yeri, dükkanı onlar varsa oradaki eşyalarını da götürebilecekler. Bunun haricinde araçları var, 200 binin biraz üzerinde. Bu araçlarla ilgili de yine Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bir yazısı oldu. Burada noterden aracın kaydını düşürüp ki daha sonra üzerine vergi tahakkuku devam olmasın, gelmesin diye. Bu araçları da oraya götürebilsinler. Çünkü orada bunlar da ihtiyaç. Böyle bir şeyleri yok. Buradan giderken kaydı düşürüyor, 'Ben artık bu aracı sadece orada kullanacağım’ diyor. O aracı da karşı tarafa giderken götürmesine de imkan tanıdık.”
Sivil toplum kuruluşları ve iş insanlarının da Suriye’ye gitme konusunda yoğun talepleri olduğuna işaret eden Bakan Yerlikaya, bu konuda da gerekli adımların atılarak sürecin hızlandırılacağını söyledi.
Şam ve Halep'te Göç İdaresi Bürosu Kurulacak
Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin evrakıyla ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bir karar aldıklarını aktaran Bakan Yerlikaya, “Türkiye’de doğan çocukların doğum bilgileri, evlilik, boşanma ehliyet, Geçici Koruma Kimlik Belgesi gibi bütün bilgi ve belgeler bizde var. Ancak terör örgütlerinin ve rejimin nüfus, tapu binaları ve arşivleri tahrip etmesi nedeniyle Suriye’de bu bilgiler yok. Buradaki tüm kayıtların orada kullanılabilmesiyle ilgili Şam ve Halep’teki bizim Büyükelçilik ve Konsolosluklarımıza, Göç İdaresi Bürosu kuruyoruz.” dedi.
İhtiyaç durumunda Türkiye’den giden Suriyelilerin yeni kurulacak Göç İdaresi Bürosuna başvurabileceğini belirten Bakan Yerlikaya, Suriye’deki ilgili birimle irtibat kurarak bu kişilere gerekli belgeleri sağlanacağını anlattı.
Geri Dönüş Hazırlığı Yapması İçin Her Aileden Bir Kişiye 3 Giriş Çıkış Hakkı Tanıyacağız
Gönüllü geri dönüş yapmak isteyenler için “öncü göçmen”in önden gitmesi konusunda taleplerin olduğunu belirten Bakan Ali Yerlikaya, Suriyelilerin geri dönüş hazırlığı yapması için her aileden bir kişiye, 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında 3 giriş çıkış hakkı tanınacağını belirtti. Bakan Yerlikaya, şunları söyledi: “Bu süreçte eğitim hayatı devam edenler var, iş hayatı olanlar var. Bir yandan da 13 yıldır orada evlerinin ne halde olduklarını bilmiyorlar. Suriyeli STK’lar ‘Önden birini gönderebilir miyiz?’ dediler. Bu talebi Cumhurbaşkanı'mız, son derece insani, makul bir talep olarak değerlendirdi, bize talimat verdi. Biz de bununla ilgili hazırlıklarımıza hemen başladık. 1 Ocak’tan itibaren de hemen bununla ilgili önden bir aile ferdinin veya diğer belirlenen ferdinin gitmesi ile ilgili. 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında, 6 ayda, 3 kere giriş çıkış yapabilecek.”
Suriyelilerin dönüşüyle ilgili sürecin hem sağlıklı hem de huzurlu tamamlanmasını istediklerini dile getiren Yerlikaya, herhangi bir karışıklığın olmaması ve düzenli olması amacıyla dönüşler konusunda 6 sınır kapısından 2’sini yetkilendireceklerini ifade etti.
Anadolu Ajansı Editör Masası’ndayız. 📍Ankara #CanlıYayın📡🎥 https://t.co/GeZThZsQkA
— Ali Yerlikaya (@AliYerlikaya) December 24, 2024
© 2024 Göç İdaresi Başkanlığı